تحلیلی بر شهر خلاق و بررسی تطبیقی شاخص¬های آن در مناطق پنج¬گانۀ شهر زاهدان

شهرها همواره مکانی برای ابداع، نوآوری و خلاقیت هستند. در واقع شهر خلاق محیط مساعدی برای تربیت خلاقیت انسانی است که زمینه پرورش خلاقیت ساکنین خود را فراهم می¬آورد. پژوهش حاضر، در صدد تحلیلی بر شهر خلاق و بررسی تطبیقی شاخص¬های آن در مناطق پنج¬گانۀ شهر زاهدان می¬باشد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی می¬باشد. اخذ داده¬ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) در پنج شاخص؛ مشارکت، تنوع شهری، سرزندگی فضاهای شهری، تکنولوژی ارتباطی، کارایی و اثربخشی، صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان شهر زاهدان (587730 نفر) بوده و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 323 نفر محاسبه و به صورت تصادفی ساده توزیع گردید. بمنظور تجزیه و تحلیل داده¬ها از نرم¬افزار Spss وآزمون¬های آماری تی تک¬نمونه¬ای، تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون چندمتغیره بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس حاکی است که در میان مناطق پنج¬گانه شهر زاهدان به لحاظ شاخص¬های شهر خلاق تفاوت معنی¬داری وجود دارد. بطوریکه منطقه پنج و یک به ترتیب با میانگین (88/2) و (81/2) در رتبه¬ی اول و دوم و منطقه چهار و سه به ترتیب با میانگین (85/1) و (70/1) در بدترین وضعیت قرار دارند. همچنین، نتایج آزمون تی تک¬نمونه¬ای نشان می¬دهد از میان شاخص¬های مورد بررسی، بدترین وضعیت را شاخص مشارکت با میانگین (83/1) و شاخص سرزندگی فضاهای شهری با میانگین (20/2)، داشته¬اند، شاخص تنوع شهری با میانگین (44/2) و شاخص کارایی و اثربخشی با میانگین (53/2) هم پایین¬تر از حد متوسط (3) می¬باشند و شاخص تکنولوژی ارتباطی با میانگین (84/2) بالاترین امتیاز را در میان شاخص¬ها به خود اختصاص داده است. در جمع بندی نهایی، بر اساس میانگین کلی شاخص¬های شهر خلاق، شهر زاهدان، پایین¬تر از میانگین حد متوسط و دارای وضعیت نامطلوبی می¬باشد. در پایان بمنظور تحقق شهرخلاق در زاهدان، متناسب با یافته های پژوهش، راهبردهای رهگشا ارائه گردیده است. واژه¬های کلیدی: شاخص های شهر خلاق، سرزندگی فضاهای شهری، کارایی و اثربخشی، خلاقیت شهری، زاهدان.